Szczepienie przeciw rotawirusom

Rotawirusy to najczęstsza przyczyna biegunek u dzieci, a to z kolei jest najczęstszym powodem pobytu dzieci w szpitalu. Wirusy te mają kolisty kształt i wyróżnia się ich siedem głównych grup. Są bardzo zakaźne i trudno je wyeliminować, bo są niezwykle odporne na środki dezynfekujące.

Szacuje się, że każde dziecko w wieku do 5 lat przynajmniej raz było zarażone tymi wirusami. Zachorowania dotyczą najczęściej dzieci do drugiego roku życia, ale najcięższy przebieg mają u najmłodszych – poniżej 6 miesiąca, gdyż mają one wyższy stosunek powierzchni ciała do objętości i są zależne, jeśli chodzi o przyjmowanie płynów. Te czynniki decydują o tym, że młodsze dzieci łatwiej narażone są na odwodnienie.

Zakazić się można drogą kropelkową, wirusy dostają się następnie do jelita cienkiego, gdzie rozwijają się i produkują toksyczne dla organizmu substancje. Można się również zarazić poprzez bezpośrednią styczność z osobą chorą lub jej wydzielinami i wydaleniami oraz przez kontakt z zakażonymi przedmiotami i powierzchniami. Gdy dochodzi do infekcji, dzieci mają gorączkę. Występują też wymioty, drgawki, bóle brzucha, brak apetytu, objawy mózgowo-rdzeniowe, czasem katar i kaszel. Biegunka i wymioty mogą doprowadzić do silnego odwodnienia, a co za tym idzie – niedoboru niezbędnych pierwiastków. W dalszych konsekwencjach może to doprowadzić nawet do anemii, zaburzeń świadomości i zatrzymania moczu. W takim przypadku niezbędne jest leczenie ambulatoryjne.

W Polsce szczepienia przeciw rotawirusom nie są obowiązkowe, ale zalecane przez Głównego Inspektora Sanitarnego w Programie Szczepień Ochronnych. Ceny, w zależności od rodzaju leku, wahają się od 240 do 350 zł i powinny być przyjmowane w 2 lub 3 dawkach (zależy, jaki preparat wybierzemy). Szczepionki są dostępne w punktach płatnych szczepień lub w aptece – na receptę od lekarza pediatry, internisty lub rodzinnego. Mogą być podawane wraz z innymi szczepionkami – pojedynczymi lub skojarzonymi. Mają chronić dziecko przez 3 lata, czyli w okresie największego zagrożenia i najcięższego przebiegu zakażenia przez rotawirusy.

Szczepionka przeciw rotawirusom zawiera żywą, chociaż pozbawioną zjadliwości, postać rotawirusa RIX4414. Chroni ona przed najbardziej rozpowszechnionym szczepem drobnoustrojów i leczeniem szpitalnym. Ma postać zawiesiny (proszek plus rozpuszczalnik), którą podaje się doustnie przy użyciu odpowiedniej strzykawki. Jak każda szczepionka może ona wywołać skutki niepożądane, takie jak rozdrażnienie i brak apetytu, ale są one chwilowe.

Kiedy nie należy szczepić dzieci? Główne przeciwwskazania do zaszczepienia niemowląt przeciw rotawirusom to:

• choroby immunologiczne,
• zakażenie HIV,
• nadwrażliwość na składniki szczepionki,
• reakcję nadwrażliwości po poprzedniej dawce preparatu,
• wada wrodzona przewodu pokarmowego predestynująca do powstania wgłobienia jelit lub jego występowanie,
• ostre infekcje przebiegające z gorączką, wymiotami lub biegunką.

Badania nad skutecznością szczepionki przeciwko rotawirusom wskazują na jej bardzo wysoką skuteczność – do 95% zaszczepionych dzieci unika infekcji tymi wirusami.