Gorączka – jak na nią reagować?
Nie zawsze wysoka temperatura jest wrogiem naszego organizmu. Mimo iż pogarsza ona nam samopoczucie, to bywa sojusznikiem w walce z wirusami oraz bakteriami. O czym jeszcze może świadczyć gorączka, kiedy jest niebezpieczna i jak ją zbijać?
Ludzki organizm najlepiej funkcjonuje, mając ciepłotę ciała na poziomie 36,6°C (tzw. „książkowa” temperatura, która może być stale trochę niższa bądź wyższa, zależnie od danej osoby i pory dnia). Dzieci mają temperaturę ciała trochę niższą niż dorośli, natomiast u kobiet w ciąży temperatura jest nieco wyższa, sięgająca nawet 37,5°C.
fot. VadimGuzhva/bigstockphoto.com
Gorączka, czyli podwyższona temperatura ciała to znak, że w naszym organizmie dzieje się coś złego. Stanowi ona bowiem reakcję na jakiś szkodliwy czynnik oraz sygnał gotowości do obrony. Jest to zatem objaw dobrej pracy systemu odpornościowego, który wówczas broni nas przed wirusami, bakteriami, grzybami. Im wyższa jest gorączka, tym gwałtowniej rozwija się jakaś infekcja i tym dokuczliwsze są jej symptomy (wypieki, przyspieszony oddech oraz tętno). Często pojawiają się również dreszcze (powtarzalne skurcze mięśni), podnoszące temperaturę ciała, która sprawia, że wiele chorobotwórczych zarazków szybciej ginie.
Kiedy temperatura naszego ciała jest podwyższona, spada stężenie żelaza i cynku w osoczu, przez co hamuje się rozwój bakterii chorobotwórczych. Przy temperaturze sięgającej 38–38,5°C, mechanizmy odpornościowe organizmu zostają pobudzone do większej aktywności, nasz metabolizm przyśpiesza, dzięki czemu sprawniej pozbywamy się toksyn. Jeśli zatem tak wysoka gorączka nie łączy się z bardzo złym samopoczuciem – można jej nie zbijać lub nie sięgać po leki. Pamiętajmy jednak, że przy bardzo wysokiej gorączce (powyżej 39 stopni) mogą pojawić się zaburzenia świadomości, śpiączka, drgawki (szczególnie u małych dzieci), niewydolność krążenia oraz nieodwracalne zmiany w mózgu.
Wśród najczęstszych przyczyn gorączki znajdziemy: zakażenie wirusowe, grzybicze, pasożytnicze bądź bakteryjne, zawał serca, zapalenie stawów, jelit, wyrostka robaczkowego, opon mózgowych i mózgu, nadczynność tarczycy czy oparzenie słoneczne.
Gorączkę można obniżyć stosując herbatki ziołowe o działaniu napotnym i nawadniającym (m.in. z lipy, czarnego bzu, malin) oraz chłodne okłady na czoło, kark, klatkę piersiową lub pachwiny, a także kąpiele w chłodnej wodzie, najlepiej o 1°C niższej niż ciepłota ciała. Jeśli to nie skutkuje można sięgnąć po środki farmakologiczne z paracetamolem bądź ibuprofenem (dozwolone od 3 miesiąca życia) i leki z kwasem acetylosalicylowym (zakazane u kobiet w ciąży i dzieci do lat 12).
Przy takich objawach jak: drgawki, światłowstręt, drętwienie szyi, trudności z oddychaniem, nasilona biegunka, bóle brzucha, a także przy temperaturze wyższej niż 40°C i gorączce utrzymującej się powyżej dwóch dni, należy wezwać lekarza. Jest to konieczne również w przypadku wystąpienia gorączki u osoby powyżej 70 r.ż. i dzieci w pierwszych miesiącach życia.
