Dieta w celiakii

Celiakia jest chorobą trzewną, która charakteryzuje się nietolerancją glutenu. Cierpiąca na tę chorobę osoba musi bezwzględnie wyeliminować ze swojej diety wszystkie pokarmy zawierające gluten. W przeciwnym razie w jej krwi wytworzą się przeciwciała tTG i EmA, powodujące uszkodzenia kosmków jelitowych. Na czym dokładnie polega dieta w celiakii – o tym poniżej.

fot. radubalint/bigstockphoto.com

Podstawą terapii w celiakii jest stała, ściśle przestrzegana dieta wykluczająca produkty spożywcze zawierające gluten (mieszaninę białek roślinnych, występującą w w ziarnach niektórych zbóż, np. w życie, pszenicy i jęczmieniu). Jedynie takie postępowanie żywieniowe zapobiegnie nowotworom jelita cienkiego czy chorobom o podłożu autoimmunologicznym, na które często zapadają chorzy na celiakię. Należy pamiętać o tym, żeby jadłospis chorego na celiakię był odpowiednio urozmaicony oraz możliwie zbliżony do menu osób zdrowych z zastąpieniem produktów zawierających gluten tymi bezglutenowymi.

Pokarmy zakazane w diecie osób chorych na celiakię to:

• wszelkie mąki glutenowe (pszenna, razowa, żytnia, orkisz, jęczmień),
• pieczywo zwykłe i chrupkie,
• makarony zrobione z zabronionych mąk,
• kasze: jęczmienna (tj. mazurska, perłowa, pęczak), kuskus i manna,
• musli,
• otręby pszenne i owsiane, a także zarodki pszenne,
• płatki: jęczmienne, żytnie, pszenne i owsiane,
• kawa zbożowa oraz kakao owsiane,
• opłatki komunijne i komunikanty,
• gumy do żucia,
• lody z automatu,
• kiełbasy gorszego gatunku,
• pasztety, parówki, kaszanki oraz salcesony (przy ich produkcji dodaje się często bułkę pszenną bądź kaszę mannę),
• wyroby z dodatkiem słodu,
• sosy pomidorowe ze słoika,
• sucharki, biszkopty, wafelki, inne ciasta z mąk glutenowych i paluszki,
• produkty zawierające skrobię pszenną lub skrobię modyfikowaną (E1422) albo syrop skrobiowy,
• batony, czekolady oraz czekoladki nadziewane bądź z łomem waflowym, chałwy, chipsy, cukierki nadziewane,
• konserwy mięsne i rybne,
• panierowane półprodukty, koncentraty zup oraz sosów,
• zwykły proszek do pieczenia i tradycyjne budynie,
• jogurty, które zawierają skrobię modyfikowaną nieznanego pochodzenia.

Warto również wyeliminować ostre przyprawy, a także tłuszcze zwierzęce i żelki, galaretki. Należy też uważać na alkohole i glutaminian sodu, gdyż mogą zawierać gluten. Osoby chore na celiakię muszą czytać etykiety kupowanych produktów spożywczych, bo tam znajdują się informacje o tym, czy zawierają one gluten.

Wśród dozwolonych czy zalecanych produktów znajdziemy: kasze i mąki z kukurydzy, amarantusa, ryżu, ziemniaków, soi, soczewicy, tapioki, sago, prosa i kasztanów; kakao naturalne, cukier, miód, siemię lniane, mleko i jego przetwory, warzywa oraz owoce, herbaty, makarony i pieczywo bezglutenowe (ze znakiem przekreślonego kłosa), drożdże, czystą żelatynę, mięsa i wędliny szlachetne, sodę oczyszczoną.

Dieta bezglutenowa stosowana u osób z celiakią może doprowadzić do niedoborów składników odżywczych, głównie żelaza, błonnika, kwasu foliowego, cynku i magnezu. Dlatego zawsze warto sięgnąć po porady dietetyka.