Badanie spirometryczne
Spirometria to główne badanie wykonywane w celach diagnostyki schorzeń układu oddechowego. Po raz pierwszy tego typu badanie przeprowadzano w Londynie w 1848 roku. Urządzenie do spirometrii opracował John Hutchinson. Zadaniem aparatury było określenie pojemności życiowej, czyli maksymalnej ilość powietrza znajdującego się w płucach pomiędzy wdechem i wydechem. Spirometria okazała się być pomocna przy badaniu sportowców oraz ogólnie przy wysiłku, by ocenić pracę układu oddechowego. Badanie pozwala określić zawartość dwutlenku węgla oraz innych gazów w płucach oraz szybkość wydechu.
W XXI wieku badanie spirometryczne jest często przeprowadzane u palaczy, w celu wykrycia bardzo groźnej choroby cywilizacyjnej, jaką jest przewlekła obturacyjna choroba płuc, na którą zapadają niemal wyłącznie osoby palące papierosy. Spirometria klasyczna (medyczna) może również wykluczyć różne choroby np. zapalenie oskrzeli, rozedmy oraz ustalić przyczyny częstych duszności. Natomiast spirometria dynamiczna (próba wysiłkowa) umożliwia rejestrację różnych parametrów: objętości wydechowej pierwszosekundowej oraz natężonej pojemności życiowej, co jest bardzo przydatne w diagnostyce poważnych schorzeń, m.in. astmy oskrzelowej. Wyniki badania pozwolą określić stan układu oddechowego oraz dobrać właściwie leczenie farmakologiczne.
Do badania spirometrycznego używa się specjalnych aparatów, które połączone z komputerem od razu dają wyniki. Pacjent oddycha normalnie przez ustnik, po czym analizowane są pojawiające się na monitorze komputera dane diagnostyczne. Natomiast badanie wysiłkowe wymaga użycia ruchomej bieżni lub roweru stacjonarnego, gdyż niezbędne jest zwiększenie tętna pacjenta poprzez wysiłek. Wcześniej podawane są leki w aerozolu, mające wpłynąć na kurczenie lub rozszerzanie się oskrzeli, bo dzięki temu lepiej można ocenić wrażliwość błony mięśniowej oskrzeli. Oczywiście bezpośredni wpływ na wynik spirometrii ma stan płuc. Przed badaniem można przygotować się w domu, ćwicząc głębokie wdechy i silne, gwałtowne sześciosekundowe wydechy.
Spirometria może być przeprowadzana u ludzi zdrowych w celu określenia ich przydatności do pracy w trudnych warunkach oraz do uprawiania danych dyscyplin sportowych. Nie ma przeciwwskazań wiekowych co do wykonania tego badania. Nawet kobiety w ciąży mogą poddać się spirometrii. Najważniejsze jednak, by badanie spirometryczne było regularnie przeprowadzane przez palaczy, zwłaszcza gdy pojawią się typowy objawy jak kaszel i odkrztuszanie wydzieliny. O zaletach tego badania przypomina Światowy Dzień Spirometrii, który obchodzony jest w drugą lub trzecią środę listopada, i co roku angażuje coraz więcej placówek oferując właśnie badania spirometryczne.
