Toksoplazmoza – kiedy może być niebezpieczna?

Toksoplazmoza jest chorobą odzwierzęcą, najbardziej niebezpieczną dla kobiet w ciąży i tych, które dopiero starają się o dziecko. Wszystko dlatego, że może ona prowadzić do uszkodzeń płodu, a nawet poronienia. Chorzy zakażają się zwykle przez zjedzenie mięsa poddanego zbyt krótkiej obróbce termicznej. Szczególną ostrożność trzeba zachować, przyrządzając wieprzowinę i jagnięcinę.

Czym objawia się ta pasożytnicza choroba ludzi i zwierząt oraz jak się ją leczy?

fot. bigstockphoto.com

Toksoplazmozę wywołuje pierwotniak Toxoplasma gondi. Żywicielem pośrednim są ssaki, w tym też człowiek, oraz ptaki. Natomiast żywicielem ostatecznym tego pasożyta jest kot domowy (i niektóre inne kotowate). Warto pamiętać, że toksoplazmozy nie roznoszą psy, bowiem w ich mięśniach oraz tkankach mogą znajdować się wyłącznie cysty pierwotniaka, które nie mają możliwości wydostania się na zewnątrz.

Toksoplazmoza dzieli się na 4 typy: nabytą lub wrodzoną, a także utajoną bądź objawową.

Jak można się zarazić toksoplazmą?

• drogą kropelkową,
• przez transplantację organu,
• przez kontakt z odchodami kotów, które zaraziły się tym pierwotniakiem np. przez łożysko od zarażonej matki bądź zjedzenie zarażonych pasożytem drobnych gryzoni lub przez kontakt z kałem innego, chorego kota,
• zarażenie śródmaciczne,
• przez zjedzenie zakażonego, surowego lub niedogotowanego mięsa (owiec, bydła, ptactwa),
• przez spożycie nieprzegotowanego mleka czy niemytych owoców.

Najczęściej występującymi objawami toksoplazmozy są: gorączka, bóle głowy, dolegliwości stawowe, zapalenie mózgu oraz opon mózgowych, bóle mięśniowe, nadmierne pocenie się, ogólne osłabienie, powiększenie węzłów chłonnych, zmiany zapalne zajętych narządów. Postać ostra tej choroby lub reaktywacja zarażenia przewlekłego występuje u ludzi z osłabionym układem odpornościowym.
Nie wszyscy nosiciele pasożyta Toxoplasma gondi mają objawy zakażenia. U 60-70% zakażenie pasożytnicze nie daje żadnych objawów, a chorzy są po prostu nosicielami choroby.

Toksoplazmoza jest najbardziej niebezpieczna dla płodów, gdyż prowadzi u nich do nieuleczalnych wad ośrodkowego układu nerwowego, a nawet do śmierci.

Badania serologiczne w kierunku wykrycia toksoplazmozy zaleca lekarz w przypadku podejrzenia tej choroby u pacjenta lub profilaktycznie u kobiety, która jest w ciąży. Polegają one na pobraniu próbki krwi w celu określenia poziomu przeciwciał przeciw toksoplazmozowych klasy IgM i IgG.

Toksoplazmozę leczy się przede wszystkim antybiotykami z grupy antagonistów kwasu foliowego: pirymetaminą i sulfadiazyną. U ciężarnych stosuje się spiramycynę.

Zapobieganie tej pasożytniczej chorobie jest utrudnione ze względu na znaczne rozpowszechnienie pierwotniaka Toxoplasma gondi i występowanie długich okresów bezobjawowych choroby. Warto jednak przestrzegać podstawowych zasad higieny, ograniczyć kontakt ze zwierzętami, które mogą być potencjalnym źródłem zarażenia i wykluczyć spożywania surowego mięsa, a także picia niepasteryzowanego mleka.