Zespół obturacyjnego bezdechu sennego

ginasanders/bigstockphoto.com

Zespół bezdechu sennego polega na krótkich epizodach ustania wentylacji płuc lub spłycenia oddechu w czasie snu. Bezdech jest uciążliwy zarówno dla pacjenta (obniżona jakość snu) jak i jego domowników (chrapanie). Wskazuje się, że jego skutki mogą być wręcz groźne.

Obturacyjny bezdech senny jest najczęściej spotykanym zaburzeniem oddychania podczas snu (ok. 85-90% wszystkich przypadków). Wynika on ze spadku napięcia mięśni podniebienia miękkiego, języka i tylnej ściany gardła. Wskutek tego mięśnie opadają, blokując przepływ powietrza. Oddech staje się wysilony, a czasami zatrzymuje się zupełnie. Prowadzi to do wybudzeń (czasem tak krótkich, że pacjent ich nie pamięta) i niedotlenienia. Jakość snu jest przez to obniżona.

OBS powoduje większą senność w ciągu dnia oraz bóle głowy i obniżoną sprawność kognitywną. Zwiększa ryzyko nadciśnienia tętniczego, zawału serca i udaru mózgu. Niewyspanie może prowadzić do mniejszej wydajności w pracy, a nawet stwarzania zagrożenia dla otoczenia (gdy np. kierowca przysypia za kierownicą).

Objawy, które mogą wskazywać na OBS, to głośne chrapanie, niespokojny sen z przemieszczaniem się, nagłe wybudzenia z przyspieszonym oddechem i uczuciem lęku, suchość w ustach po przebudzeniu, potrzeba oddawania moczu w nocy, a w ciągu dnia ból głowy, uczucie zmęczenia i trudności z koncentracją.

Czynniki predysponujące do OBS to nadwaga i otyłość, nieprawidłowa budowa twarzoczaszki, zmiany anatomiczne górnych dróg oddechowych (przerost migdałków, skrzywienie przegrody nosowej, polipy), duży obwód szyi, płeć męska (bezdech występuje znacznie częściej u mężczyzn niż u kobiet), a także palenie tytoniu, picie alkoholu oraz przyjmowanie leków uspokajających i nasennych. Wskazuje się także czynniki genetyczne.

Rozpoznanie OBS odbywa się na podstawie wywiadu lekarskiego, badania laryngologicznego i badania polisomnograficznego. Jeśli chodzi o leczenie, zalecenia to: odchudzanie w przypadku osób otyłych, odstawienie alkoholu, nikotyny i środków nasennych, przyjmowanie podczas snu pozycji ciała ułatwiającej oddychanie (na boku, a nie na plecach), CPAP (wspomaganie oddychania za pomocą specjalnej maski podłączonej do pompy powietrznej), aparaty nazębne, a w niektórych przypadkach operacje otolaryngologiczne.