Na jakie badania skieruje Cię lekarz rodzinny?

Prędzej czy później każdy z nas trafia do lekarza rodzinnego w celu zlecenia badań. Niestety często zdarza się tak, że lekarz pierwszego kontaktu odmawia nam wystawienia skierowania na konkretne badanie. Czy jednak jest to zgodne z prawem? Warto wiedzieć, na jakie badania profilaktyczne lekarz rodzinny może wystawić skierowanie, a na jakie może nam odmówić.

Idąc do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), nie spodziewamy się odmowy pomocy. Czasami ta odmowa jest niezgodna z prawem, czyli z ustawą o Powszechnym Ubezpieczeniu Zdrowotnym i wydanym do niej rozporządzeniem z dnia 24.09.2013 r. Dokumenty te definiują kompetencje lekarzy, a także zakres badań, jakie mogą zlecać swoim pacjentom w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia.

Lekarz pierwszego kontaktu ma prawo wystawić skierowanie na określone nieodpłatne badania tylko wtedy, gdy wymaga tego postawienie diagnozy, czyli w przypadku zgłoszenia się pacjenta się z jakimiś problemem zdrowotnym.

Na jakie dokładnie badania profilaktyczne lekarz rodzinny może wystawić skierowanie?

• badania krwi (morfologia, płytki krwi, retikulocyty, OB, poziom glikozylacji hemoglobiny, poziom żelaza, sodu, wapnia, potasu, białka całkowitego, glukozy, mocznika, kreatyniny, kwasu moczowego, CRP, stężenie transferyny, cholesterolu, triglicerydów, bilirubiny, TSH, antygenu HBs AgHBs, VDRL, czynnik reumatoidalny, ASO, ACP, CK, ALP, AST, GGTP, amylaza),
• badania kału (krew utajona, badanie ogólne, pasożyty),
• badania moczu (oznaczenie glukozy, białka, wapnia, amylaza, badanie ogólne),
• badania posiewowe, np. wymazu z gardła, posiew kału w kierunku pałeczek Salmonelli,
• badania RTG bez kontrastu (prześwietlenia kośćca, w tym także czaszki i zatok, klatki piersiowej oraz jamy brzusznej),
• badania USG jamy brzusznej i EKG w spoczynku,
• badania układu krzepnięcia (wskaźnik protrombinowy, fibrynogen, czas kaolinowo-kefalinowy),
• badania endoskopowe górnego oraz dolnego odcinka przewodu pokarmowego (gastroskopia i kolonoskopia).

Od stycznia 2010 r. lekarz POZ nie może zlecać tzw. kosztochłonnych badań, czyli wykonania tomografii komputerowej, oceny przepływu krwi metodą Dopplera oraz rezonansu magnetycznego.

Pamiętajmy, że stwierdzenie przez pacjenta „dawno nie robiłem żadnych badań” w dobie wielkiej zapaści finansowej w państwowej służbie zdrowia nie może być niestety podstawą do zlecenia badań profilaktycznych. Pacjent musi zgłaszać konkretne dolegliwości, gdyż lekarz POZ mając ograniczone środki przy wypisywaniu skierowań na badania musi kierować się wskazaniami medycznymi. Według prawa każdy ubezpieczony pacjent ma prawo do otrzymania od swojego lekarza rodzinnego corocznego skierowania na badania profilaktyczne krwi i moczu. Często jest to kłopotliwe dla lekarzy, gdyż za każde zlecone badanie płacą oni sami, przez co uszczupla się ich pula pieniędzy (określona stawka miesięczna wypłacana im na każdego pacjenta przez NFZ).